Czym jest miłość?

Tak wielu zadaje sobie to pytanie.

Tak wielu chce ją mieć, osiągnąć – ponieważ każdy czuję, że to przyniesie mu szczęście.

Aby odpowiedzieć sobie na to trudne pytanie dobrze byłoby zdefiniować słowo, za którym stoi idea. Miłość jest pojęciem dość szerokim i często ogólnym, i chyba nie ma człowieka, który niemiałby w głowie jakiegokolwiek pojęcia o miłości i tym, czym ona jest – choćby mniej więcej.
Jednak niewielu ludzi dokładnie wie, czym ona jest i nie potrafi ją dokładnie zdefiniować, zwłaszcza, że im głębiej wchodzi się w definicję i rozumienie miłości, tym więcej różnych typów miłości się pojawia – także w zależności od osoby, która próbuje ją zdefiniować.

Słownik PWN definiuje miłość w ten sposób:

1. «głębokie uczucie do drugiej osoby, któremu zwykle towarzyszy pożądanie»
2. «silna więź, jaka łączy ludzi sobie bliskich»
3. «poczucie silnej więzi z czymś, co jest dla kogoś wielką wartością»
4. «głębokie zainteresowanie czymś, znajdowanie w czymś przyjemności»
5. «obiekt czyichś uczuć i pragnień»
6. «pożycie seksualne»

Definicje słownika niestety są mało konkretne i nawet lakoniczne. To trochę zbyt szerokie rozumienie miłości, pod które można wiele przypisać. A te definicje mają wpływ na postrzeganie miłości przez ludzi. W końcu za pomocą zdefiniowanych słów budujemy idee, na których opieramy swoje postrzeganie czy życie w ogóle. Błędne lub niepełne rozumienie czegoś może sprawić nam po czasie zawód bo: ktoś mi powiedział, że tego szukam, że to jest to, a gdy to miałem, okazało się nie tym, czego szukałem.

Nie ma potrzeby jednak wymyślać koła na nowo. Starożytni Grecy wyróżnili główne 4 typy miłości, czyli 4 bóstwa, zaraz obok Afrodyty, która mimo wszystko związana jest głownie z Erosem. W sieci pojawiają się kolejne 4, które też przypisywane są odkryciom Greków, ale nie potrafiłem znaleźć odniesień do głębszych źródeł. Jednak napiszę o nich.

Miłość i jej rodzaje

Philia

Philia, znana również jako miłość platoniczna, często manifestuje się w głębokich przyjaźniach. Charakteryzuje się brakiem romantycznych lub seksualnych zamiarów, koncentrując się natomiast na wzajemnym szacunku, zaufaniu i trosce. W Philii istotne jest emocjonalne wsparcie oraz mocne więzi intelektualne. Ta forma miłości jest kluczowa dla dobrostanu emocjonalnego, ponieważ dostarcza poczucia bezpieczeństwa i przynależności. Budowanie relacji opartej na Philii wymaga czasu, szczerości i otwartej komunikacji.

Agape

Agape to najwyższa forma miłości, cechująca się bezwarunkowym dawaniem i empatią, często przekraczającą osobiste korzyści czy zyski. Jest to miłość, która nie oczekuje niczego w zamian, jest altruistyczna i poświęcająca się. Rozwijanie Agape w relacjach wymaga dojrzałości emocjonalnej oraz zdolności do empatii. Praktykowanie Agape może przyczynić się do budowy głębszych i bardziej znaczących więzi międzyludzkich poprzez zrozumienie i akceptację drugiej osoby.

Storge

Storge to rodzaj miłości, który głęboko tkwi w rodzinnych i bliskich więziach. Opiera się on na zaufaniu, akceptacji i pełnym zrozumieniu drugiej osoby. W Storge, miłość rozwija się stopniowo z biegiem czasu, często wywodząc się z początkowego przywiązania rodzinnych więzi. Charakteryzuje się ona akceptacją wad drugiej osoby oraz oferowaniem wsparcia i poczucia bezpieczeństwa. Rola Storge w życiu człowieka jest istotna, gdyż stanowi fundament dla innych rodzajów relacji.

Eros

Eros, to rodzaj miłości, który większość osób kojarzy z romantycznymi filmami i powieściami. Jest to forma miłości, która opiera się głównie na silnym przyciąganiu fizycznym i emocjonalnym między dwiema osobami. Jego cechą charakterystyczną są intensywne uczucia namiętności i pożądania. Eros może prowadzić do głębokiej emocjonalnej bliskości, ale równie często bywa krótkotrwały, jeśli nie wspierany jest innymi formami miłości. Wyzwanie związane z Erosem polega na znalezieniu równowagi między namiętnością a trwałością relacji.

Ludus

Ludus to rodzaj miłości, który charakteryzuje się lekkością i zabawą. Często związany jest z początkowymi fazami romantycznego zainteresowania, kiedy to pociąg i flirt dominują. Jego istota skupia się na przyjemności i ekscytacji towarzyszącej odkrywaniu nowej relacji, bez głębszego zaangażowania emocjonalnego. Istotne jest zrozumienie i zachowanie równowagi w Ludusie, aby uniknąć nieporozumień i fałszywych oczekiwań w relacji. Mimo, że może wydawać się płytki, Ludus pełni istotną rolę w rozwijaniu umiejętności komunikacji i społecznych interakcji.

Pragma

Pragma to rodzaj miłości, który opiera się na głębokim zrozumieniu i długoterminowym zaangażowaniu w związek. Jest to miłość dojrzała, oparta na wzajemnym szacunku, kompromisie i tolerancji. W przeciwieństwie do Erosu, Pragma nie skupia się na namiętności, lecz na wspólnych celach, wartościach i wzajemnym wsparciu. Budowanie trwałych związków przy użyciu Pragmy wymaga pracy nad komunikacją, cierpliwością i zrozumieniem zmieniających się potrzeb partnerów. Ta forma miłości symbolizuje dojrzałość emocjonalną i świadomość, że miłość potrzebuje czasu i wysiłku, aby się rozwijać.

Philautia

Philautia to miłość własna, która stanowi fundament zdrowych i zrównoważonych relacji z innymi. Bez Philautii trudno jest utrzymać pełne i satysfakcjonujące związki z innymi. Samoakceptacja i samoświadomość odgrywają kluczową rolę w rozwoju Philautii. Ważne jest zrozumienie, że Philautia nie jest synonimem narcyzmu; raczej chodzi o zdrowe dbanie o własne potrzeby i granice. Rozwój osobisty i samoakceptacja prowadzą do większej odporności emocjonalnej oraz umiejętności budowania zdrowych relacji z innymi.

Mania

Mania, jako forma miłości, może przybrać obsesyjny i intensywny charakter, często prowadząc do niestabilności emocjonalnej i toksycznych relacji. Często cechuje się ona wysokim poziomem zazdrości, potrzeby posiadania oraz lękiem przed odrzuceniem. Ważne jest identyfikowanie i kontrolowanie tych silnych emocji, aby uniknąć destrukcyjnych wzorców w relacjach. Praca nad własnymi niepewnościami oraz rozwijanie zdrowej samooceny są kluczowe w zarządzaniu skłonnościami do manii.

Platońska Uczta o miłości

Uczta Platona, jest prawdopodobnie najstarszym dziełem, które – wydaje się – najdokładniej opisuje sens miłości.

Uczta, znana również jako Symposion, to dialog filozoficzny autorstwa Platona, który opisuje fikcyjne spotkanie filozofów i mędrców w starożytnej Grecji. Dialog odbywa się w Atenach i skupia się na temacie miłości (Erosu), choć dotyka również innych kwestii, takich jak natura piękna i cnoty.

Uczta Platona składa się z serii monologów i dyskusji między różnymi postaciami, które przedstawiają swoje poglądy na temat miłości. Głównym bohaterem dialogu jest Sokrates, a inni uczestnicy spotkania to m.in. Arystofanes, Agaton, Pauzaniasz i Alkibiades.

W trakcie uczty, postacie opowiadają różne mity, historie i filozoficzne rozważania na temat miłości. Arystofanes prezentuje mit o pierwotnym stanie ludzkości, w którym istnieli ludzie podwójni – połówki, które zostały rozdzielone przez bogów. Pauzaniasz wyróżnia dwie formy miłości: miłość fizyczną (Eros pandemos) i miłość duchową (Eros uranus). Sokrates natomiast analizuje naturę miłości i jej relację do piękna i mądrości.

Uczta Platona jest ważnym dziełem filozoficznym, które podnosi pytania dotyczące natury miłości, relacji międzyludzkich i znaczenia piękna. Dialog wpływał na późniejszych filozofów i stanowi istotny element tradycji filozoficznej.

Wybrane fragmenty Uczty opisujące miłość

Co więcej, nawet śmierć ponieść za drugiego potrafi tylko ten, który kocha, i to nie tylko mężczyzna, ale i kobieta.

Fajdros

Ale bogowie istotnie najwięcej czczą tę dzielność, która się w miłości objawia, i doprawdy więcej się dziwią i podziwiają, i nagradzają, gdy oblubieniec miłośnika kocha, niż gdy miłośnik oblubieńca. Bo miłośnik ma w sobie raczej coś boskiego, aniżeli ulubieńcy; bóg w nim przecież mieszka.

Fajdros

Będzie takim dopiero zależnie od tego, jak my to robić będziemy. Bo dobrze i pięknie zrobiona rzecz dobrą się staje; niedobrze zrobiona jest złą. Tak więc i kochanie, i Eros nie każdy jest piękny i uwielbienia wart, lecz ten tylko, co piękny rozpłomienia żar.

Fajdros

Co więcej, powiadają, że kiedy taki nawet przysięgnie i złamie przysięgę, bogowie mu przebaczą, a innemu nie. Bo powiadają, że przysięga w miłości nie obowiązuje. Tak to i bogowie, i ludzie na wszystko pozwalają temu, który kocha; tak przynajmniej prawo mówi tutejsze. I stąd można by wnosić, że w tym tutaj państwie uchodzi za zupełnie piękną rzecz i kochanie, i łączenie się węzłami przyjaźni z miłośnikami.

Fajdros

Tej sprawy nie można brać tak po prostu, bo, jak się z początku powiedziało, żadna rzecz nie jest ani dobra, ani zła sama przez się, ale rzecz wykonywana pięknie jest piękna, a wykonywana źle jest zła. Złą rzeczą zatem jest folgować niegodziwcowi w sposób niegodziwy, a dobrą folgować uczciwemu człowiekowi i uczciwie. A niegodziwiec to taki miłośnik wszeteczny, taki, co więcej ciało kocha niż duszę. I taki nie wytrwa długo, bo jemu nie to miłe, co trwa… .

Fajdros

A jeśli kiedy taki czy jakikolwiek inny człowiek przypadkiem znajdzie swą drugą połowę, wtedy nagle dziwny a nich czar jakiś pada, dziwnie jedno drugiemu zaczyna być miłe, bliskie, kochane tak, że nawet na krótki czas nie chcą się rozdzielać od siebie. I niektórzy życie całe pędzą tak przy sobie, a nie umieliby nawet powiedzieć, czego jedno chce od drugiego. Bo chyba nikt nie przypuści, żeby to tylko rozkosze wspólne sprawiały, że im tak dziwnie dobrzy być, za wszystko w świecie, razem. Nie. Ich obojga dusze, widocznie, czegoś innego pragną, czego nie umieją w słowa ubrać, i dusza swe pragnienia przeczuwa tylko i odgaduje. I nie wiedzieliby, co odpowiedzieć mają, gdyby tak nad ich łożem Hefajstos z narzędziami stanął i zapytał: „Czego wy chcecie od siebie, ludzie?„.
Nie wiedzieliby, czego.
Więc gdyby znowu pytał: „Prawda, że chcecie tak się złączyć w jedno, możliwie najściślej, żebyście się ani w dzień, ani w nocy nie rozłączali? Jeżeli tego chcecie, ja was spoję i zlutuje w jedno, tak że dwojgiem będąc, jedną się staniecie istotą. I aż do skonu razem będziecie żyli, niby jeden człowiek, a potem, po wspólnej śmierci, będziecie w Hadesie nie dwojgiem istot, lecz znowu jednym cieniem. Więc patrzcie, czy tego pragniecie i czy będziecie zadowoleni, jeżeli wam się to pragnienie spełni„.
Gdyby to usłyszeli, z pewnością żadne by się nie wzbraniało ani by nie mówiło, że czego innego chce, ale by się każdemu po prostu zdawało, że słyszy to, do czego oboje już od dawną dążyli, do stopienia się w jedno w uściskach i ciał zespoleniu. A stąd to wszystko pochodzi, że dawna natura nasza była właśnie taka, że były z nas kiedyś skończone całości. Miłość jest na imię temu popędowi i dążeniu do uzupełnienia siebie, do całości. Jak mówię, przedtem, były nas jedności.

Arystofanes

On chłody serc ludzkich rozprasza, on je ciepłem okrasza, gdy nas wiedzie na takie, jak dzisiaj, zebrania, takie święta, chóry, ofiary; on łagodność pomnaża, gwałtowność umarza; on rozbudza przyjaźń, ostudza nieprzyjaźn; dla dobrych łaskawy, dla mądrych ciekawy; on dla bogów cud, dla straconych dziw, dla wybranych skarb. W nim jest wykwintny wdzięk, w nim źródło powabów pieściwych, on rozkosznego rozemdlenia bóg. On o dobrych dba, on odtrąca złych. Czy troska, czy trwoga, czy serce coś marzy, czy rozum coś waży, on wtedy sterownik, kierownik, doradca i zbawca najlepszy. On bogów radością, on ludzi pięknością, ozdobą. On wdzięcznych chórów pięknym przodownikiem, więc wszyscy za nim winni iść i śpiewać pieśń, którą bogów czaruje i ludzi.

Agaton

Bo widzisz – powiada – właściwy rozwój miłości tak wyglądać powinien:
Już za młodu chodzi człowiek za ładnymi ciałami, jeśli go tylko dobrze przewodnik prowadzi, kocha jedno z tych ciał i tam płodzi myśli piękne; niedługo jednak spostrzega, że piękność jakiegokolwiek ciała i piękność innych ciał, to niby siostry rodzone, i że jeśli ma gonić za istotą piękną, top musi dobrze oczy otworzyć i widzieć, że we wszystkich ciałach jedna i ta sama piękność tkwi.
A kiedy to zobaczy, zaczyna wszystkie piękne ciała kochać; tamten gwałtowny żar ku jednemu ciału przygasać w nim zaczyna, wydaje mu się lichy i mały. A potem więcej zaczyna cenić piękność ukrytą w duszach niż tę, która w ciele mieszka; toteż jeśli w kim dusze zdrową znajdzie, choćby nawet jej ciało nieszczególnie kwitło, wystarcza mu to, i kochać zaczyna, io troszczy się, i znowu takie myśli płodzi, i szuka, kto by też młodego człowieka rozwinąć potrafił; z czasem musi zobaczyć piękno ukryte w czynach i prawach, i znowu pozna, że i ono w każdym jest jedno i to samo.
Wtedy mu się piękność ciał zacznie wydawać czymś małym i znikomym. Od czynów przejdzie do nauk, a kiedy całą ich piękność zobaczy, kiedy takie skarby piękna spojrzy, nie będzie już niewolniczo wisiał u jednostkowej formy jego, nie będzie ślepo kochał piękności jednego tylko chłopaka albo człowieka jednego, albo dążenia; nie, ona na pełne morze piękna już wypłynął i kiedy się na nim rozglądnie, płodzić zacznie słowa i myśli wielkie i wspaniałe, gnany nienasyconym dążeniem do prawdy; aż kiedy sił w tej pracy nabierze i hartu, jedyna mu się wiedza ukaże, która naprawdę mówi o tym, co piękne. …
Ten, kto aż dotąd zaszedł w szkole Erosa, kolejne stopnie piękna prawdziwie oglądając, ten już do końca drogi miłości dobiega. I nagle mu się cud odsłania; piękno samo w sobie, ono samo w swojej istocie. Otwiera się przed nim to, do czego szły wszystkie jego trudy poprzednie on ogląda piękno wieczne, które nie powstaje i nie ginie, i nie rozwija się ani nie więdnie, ani nie jest z jednej strony piękne, a z drugiej szpetna, ani raz tylko taki, a drugi raz odmienne, ani takie w porównaniu z czymkolwiek, a z czym innym inne, ani też dla jednego piękne, a dla drugiego szpetne.

Diotyma do Sokratesa

Trójczynnikowa teoria miłości Sternberga

W książce „Psychologia miłości”, autorstwa Profesora Bogdana Wojciszkę, omawiana jest koncepcja miłości autorstwa amerykańskiego psychologa Sternberga, który w 1986 roku przedstawił trójczynnikową teorię miłości.

Teoria trójkąta miłości, opracowana przez psychologa Roberta Sternberga, opisuje miłość jako złożoną z trzech głównych elementów:

1. Intymność – obejmująca bliskość, przywiązanie i zaufanie.
2. Pasja – odnosząca się do przyciągania seksualnego i romantycznego.
3. Zobowiązanie – decyzja o kontynuowaniu miłości i zaangażowanie w związek.

Sternberg sugeruje, że różne typy miłości mogą być zrozumiane jako różne kombinacje tych trzech elementów. Na przykład:

• Miłość romantyczna (intymność + pasja)
• Miłość przyjacielska (intymność + zobowiązanie)
• Pusty związek (tylko zobowiązanie, brak intymności i pasji)
• Pełna miłość (intymność + pasja + zobowiązanie)

Miłość jako umiejętność w koncepcji Ericha Fromm’a

Erich Fromm, niemiecki psycholog i filozof, w swojej książce „Sztuka miłości”, opisuje miłość jako umiejętność, którą trzeba pielęgnować i rozwijać. Fromm wyróżnia kilka rodzajów miłości:

1. Braterska miłość – relacje oparte na wzajemnym szacunku i trosce między równymi sobie osobami.
2. Matczyna miłość – bezwarunkowa i opiekuńcza miłość rodziców do dzieci.
3. Erotyczna miłość – pasyjna i romantyczna miłość pomiędzy partnerami.
4. Miłość do siebie – zdrowe i pozytywne relacje z samym sobą, kluczowe dla zdolności kochania innych.
5. Miłość do Boga – duchowa miłość, uznawana często za najwyższą formę miłości.

Fromm podkreśla, że prawdziwa miłość wymaga wysiłku, zrozumienia i dojrzałości. Nie jest ona jedynie uczuciem, lecz aktywnym działaniem, wyborem i zaangażowaniem na rzecz drugiej osoby.

Miłość w fotografii

Żeby nie zostawić was z samym akademickim rozważaniem na temat miłości, chcę pokazać wam jeden z najbardziej rozpoznawalnych zdjęć w tematyce miłosnej, ikonę fotografii XX wieku.

14 sierpnia 1945 roku zapisał się w historii Stanów Zjednoczonych jako moment symbolicznego zakończenia II wojny światowej. Po ataku atomowym na Hiroszimę i Nagasaki, Japonia ogłosiła swoją kapitulację wobec wojsk alianckich, co wywołało euforyczne reakcje na ulicach USA.

Fotografia zatytułowana „V-J Day” lub „The Kiss”, wykonana na Times Square w Nowym Jorku, ukazuje marynarza i pielęgniarkę w spontanicznym uścisku. Autorstwa tego ikonicznego obrazu jest Alfred Eisenstaedt, uznawany za jednego z pionierów fotoreportażu obok Henriego Carter-Bressona. Fotografia ta, która szybko stała się symbolem, została opublikowana na okładce magazynu Life. Mimo że bohaterowie kadrów nie znali się wcześniej, to właśnie ich przypadkowe spotkanie uchwycone zostało w chwili, która na zawsze wpisała się w historię. Pomimo niejasności co do tożsamości osób na zdjęciu, obecnie uważa się, że są nimi George Mendonsa i Greta Friedman.

Choć po latach stało się jasne, że zarówno Marynarz, jak i pielęgniarka, wciąż pozostają dobrymi przyjaciółmi, tuż po zrobieniu fotografii rzekomo pielęgniarka solidnie upomniała marynarza za impulsywny pocałunek – policzkując go.

Podsumowanie

Reasumując, omówiliśmy różnorodne spojrzenia na miłość, począwszy od starożytnych greckich koncepcji, takich jak Philia, Agape, Storge i Eros, aż po współczesne teorie psychologiczne, w tym trójczynnikową teorię miłości Sternberga oraz koncepcję miłości jako umiejętności według Ericha Fromma. Wszystkie te spojrzenia ukazują bogactwo i złożoność tego uniwersalnego uczucia oraz podkreślają znaczenie pracy nad sobą i zrozumienia w budowaniu zdrowych relacji. Kluczowe jest również zrozumienie różnych form miłości, od platonicznej Philii po romantycznego Erosa, oraz rozwijanie umiejętności komunikacji, empatii i zaufania w relacjach międzyludzkich. Jednakże każdy może mieć swoje własne doświadczenia i definicję miłości, dlatego ważne jest, aby szukać i pielęgnować to, co sprawia, że nasze relacje są autentyczne, satysfakcjonujące i pełne miłości.

Z okazji Walentynek -Fotografia Miłości

Właśnie dziś, w święto zakochanych startuje u mnie nowy projekt, do którego zapraszam was – pary, krople na skórze i ciepło waszej miłości.

Nie chcę od razu wykładać kart i pokazywać wszystkiego, ale korzystając z okazji Walentynek, chcę was zaprosić do śledzenia mojego nowego projektu, a nawet wzięcia w nim udziału w przyszłości – właśnie o miłości.

Pomysł ten zrodził się już w mojej głowie około roku 2018, ale dopiero w 2019 zrobiłem swoją pierwszą sesję miłosną. Nazwałem to wtedy – Fotografia Miłości, tworząc w pewnym sensie nowy gatunek fotografii – ponieważ jeszcze wtedy nie słyszałem ani nie przeczytałem, aby ktoś już coś takiego robił. Co prawda można by to nazwać sesją narzeczeńską lub sesją dla par. Ale idee w głowie miałem szerszą, niż to, co było na rynku.

Oto kilka zdjęć z tej sesji:

Oczywiście z początku koncepcja była prosta bo odnosiła się do zakochania, par i miłości z serduszkami.

Ale im dalej w las, tym więcej drzew – dlatego w trakcie swoich poszukiwań, chęci ugryzienia tematu inaczej niż reszta, także fotografów – doszedłem przez koncepcję miłości, którą przedstawiłem na górze artykułu, do ukształtowania projektu, który Fotografuje wszystko, co kochasz.

Fotografia miłości, którą chcę uprawiać, ma opowiadać o wszystkich typach miłości, o której mówiono, i które rozróżniano w starożytnej Grecji. Fotografia miłości, którą chcę dla was tworzyć, będzie pełna poezji, gdyż właśnie tak sobie ją wizualizuję, jako formę zdjęcia i tekstu, oba jako formę poematu.

Wciąż trwają przygotowania, ale już dziś zapraszam Cię do śledzenia tego projektu w Social Mediach!

Facebook

Instagram

---

Źródła i Bibliografia:
Greek words for love, EN-Wikipedia; Dostępne na: https://en.wikipedia.org/wiki/Greek_words_for_love (Dostęp: 14.02.2024.)
Eros (koncept), EN-Wikipedia; Dostępne na: https://en.wikipedia.org/wiki/Eros_(concept) (Dostęp: 14.02.2024.)
Greek word study on Love, MbCarlington; Dostępne na: https://web.archive.org/web/20141127144143/http://www.mbcarlington.com/uploads/Greek%20Word%20Study%20on%20Love.pdf (Dostęp: 14.02.2024.)
Rodzaje miłości według Greków i innych teorii, Publikacje.edu; Dostępne na: https://publikacje.edu.pl/rodzaje-milosci-wedlug-grekow-i-innych-teorii (Dostęp: 14.02.2024.)
Osiem rodzajów miłości według starożytnych greków, Cytaty.pl; Dostępne na: https://cytaty.pl/filozofia/72020,osiem-rodzajow-miosci-wedug-starozytnych-grekow.html (Dostęp: 14.02.2024.)
Miłość Platoniczna; Wikipedia.pl; Dostępne na: https://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C5%82o%C5%9B%C4%87_platoniczna (Dostęp: 14.02.2024.)
Witwicki, Władysław 2007 - "Uczta - Platon", Wydawnictwo Zielona Sowa: Kraków